19.04.2021
İŞ GÜVENLİĞİ VE ÜRETİM VERİMLİLİĞİ ÜZERİNE
Çalışma yaşamının daha etkili ve verimli bir şekilde işleyebilmesi için tüm organizasyonlarda “önce sağlık ve güvenlik” anlayışının benimsenmesi bir zorunluluktur. İş güvenliği ile üretimin sıkı bir etkileşim içinde olduğu gerçeğinden hareketle, işletmelerde oluşan iş güvenliği açığının üretim kalitesini ve verimini olumsuz yönde etkileyerek, işletmenin süreklilik politikasını etkilediğini söyleyebiliriz. Dolayısıyla verimlilik ve İSG ilişkisi kavramı üzerinde hassasiyetle durulması yerinde bir karar olacaktır.
İş kazalarından korunmak için yapılan çalışmalarla; üretim tarzı, üretim maliyeti, ürün ve süreç odaklı kalite kontrol yöntemleri adına yapılan iyileştirme çalışmalarının verimlilik ölçüsü bakımından benzerlik gösterdiği söylenebilir. İş güvenliği yönetimi ile verimlilik eksenli çalışmalar paralellik içindedir. Yani organizasyonlarda yönetsel mekanizmanın üretim ve verimlilik eksenli hedefleri ile sistematik bir şekilde tabana yayılan İSG hedefleri örtüşmektedir.
İş kazalarının maliyetleri, üretim maliyeti üzerinde olumsuz rol oynamaktadır. İş kazaları ve meslek hastalıkları, gerek çalışanlar gerekse işletme için çok önemli mali kayıpların nedeni ve örgüt verimliliğinin olumsuz etkeni olmaktadır. Bu nedenle İSG eksikliğine yol açan nedenlerin tespit edilmesi, sağlıklı ve huzurlu bir örgütsel ortamın ve verimli çalışmanın temel gerekliliklerden biridir.
Günümüz dünyasında işletmelerin rekabet edebilirlik kıstaslarının en başında yüksek nitelikli personele sahip olmak gelmektedir. İşletme yönetimlerinin bu kalifiye personeli sosyal haklar ve maddi imkânlar sağlayarak organizasyonlarına bağlamaya çalışmalarının yanında temel bir insan hakkı olan iş güvenliği ölçütlerini de yerine getirmeleri gerekmektedir. Böylece çalışan, kendisini iş kazalarına ve/veya meslek hastalıklarına karşı güvende ve o organizasyona ait hissedebilir ve işletmenin rekabet edebilirliğine de en çok katkıyı sağlayabilir. Diğer taraftan işletme, makro ve mikro açıdan, piyasa ve üretim üzerine akıtması gereken enerjisini iş güvenliği eksikliği nedeniyle iş kazalarına yönlendirmek durumunda kalırsa, organizasyon performans kaybına uğradığı için işletmenin rekabet edebilme yeteneğinde azalma olacaktır. Bu nedenle işletmeler örgütsel açıdan iş güvenliği tedbirlerini alarak iş kazası riskini azaltmak durumundadırlar.
Rekabet edebilirlik yönünden, performans arttırıcı ve kaza önleyici faaliyetlerin iş kazaları odaklı olması gerekir. İşletme bünyesinde mükemmel bir iş güvenliği sunularak çalışanlar arasında işbirliği ve güven oluşumu ile yüksek verimlilik elde edilebilir. Güven düzeyi ne kadar yüksek olursa verimlilikte o derece artar. Sonuç olarak; alınacak İSG önlemleri ile verimlilik arasında doğru orantılı bir ilişki olduğu söylenebilir. Yani bir işletmede iş güvenliği önlemleri arttıkça verimlilik düzeyinin arttığı, İSG önlemleri azaldıkça verimlilik değerinin de azalabileceği ifade edilebilir. Ayrıca işletme bünyesinde, örgütsel iletişim desteğiyle oluşturulacak yüksek düzeyde güven duygusu artışı bu ilişkiyi destekleyecektir.
Dr.Taner Karahan