Değerli okurlar merhaba,
Bu yazıda şirketler için faturanın öneminden bahsedecek olup, vergi avantajı sağlaması bakımından fatura ile yazar kasa fişi arasındaki farklılıkları aktarmaya çalışacağım.
Öncelikle belirtmek gerekirse, mali işler olarak şirketimize ait para ile ifade edilebilen tüm hareketlerin belgelere dayanarak kayıt altına alınması en önemli fonksiyonlarımızdandır. Belgesi olmayan harcamaların kayda alınma imkânı bulunmamaktadır, her harcamanın belgeye dayandırılması zorunludur. Vergi kısaca; kamu hizmetlerine harcanmak üzere devletin doğrudan ya da dolaylı yollar ile toplamış olduğu para olarak ifade edilebilir. Fatura ve yazar kasa fişleri de devlet açısından en önemli vergi toplama araçlarından birisidir. Şirket çalışanları görevleri esnasında şirket adına harcamalar yapabilmektedir. Bu durumda da bunları belgelendirip mali işler bölümüne sunmaktadır. Bu tarz harcamalar karşılığı alınan yazar kasa fişleri şirketler için aşağıdaki açıklanan durumlarda vergi kaybına neden olmaktadır.
Fatura; mal ve hizmetler sonucu satıcının, alıcıdan ödemeyi tahsil etmesi için verilen belgedir. Faturalar, E-fatura-E arşiv ve kâğıt faturalar olmak üzere yasal sınırlarına göre düzenlenebilmektedir.
Yazar Kasa fişi; 3100 sy. Kanuna göre KDV ödemeye mükellef olan esnaf ve ticaret kuruluşlarının perakende satışları karşılığında düzenledikleri ticari bir belgedir.
2022 yılı için 2.000 TL ve üzeri işlemlerde fatura düzenlemek zorunludur. Yapılan harcamaların tutarı; fatura düzenleme sınırının altında dahi olsa, fatura talep edilebilir ve talep edildiğinde vergi usul kanunu uyarınca satıcının yazar kasa fişi yerine fatura düzenlemesi gerekmektedir. Fatura düzenlenmesi gerekip düzenlenmeyen durumlarda ise işlem bedelinin %10’u ve asgari 500 TL olacak şekilde para cezası söz konusudur. Fatura düzenlenmediğinin tespiti halinde para cezası, faturayı düzenlemeyen ve faturayı almayan her iki tarafa da kesilir.
1-Şirket Harcamalarında Neden Yazar Kasa Fişi Yerine Fatura Almalıyız?
Mali İdare yaptığı incelemelerde, şirketler için sadece belirlenen gider kalemlerinde yazar kasa fişini gider unsuru olarak kabul etmektedir. Belirledikleri gider kalemleri dışındaki işlemlerde yazar kasa fişi ile kayda alınanlar var ise bunları gider olarak kabul etmeyip aynı zamanda KDV’sinin de şirketler tarafından kullanılmasına izin vermemektedir. Bu nedenle harcamalarda genel olarak fatura alınması gerekmektedir. Alınan faturalar muhakkak ilgili şirket unvanına ve vergi kimlik numarasına hitaben düzenlenmiş olmalıdır. E-fatura mükellefi olunması durumunda bu durum karşı tarafa bildirilmelidir.
2-Yazar Kasa Fişi Alınacak Durumlar Nelerdir?
Vergi usul kanunu 204 ; “Mükelleflerin ticari faaliyetlerine ilişkin olarak; işyerlerinde kullanılmak ve tüketilmek amacıyla satın aldıkları (Kırtasiye, büro , temizlik malzemeleri, plakası şirket aktifine kayıtlı araç yakıt fişleri yada kiralık araçlar ) ….., İşletmenin bu tür tüketimi dışında satışa konu olacak mal ve hizmetlerin alımında bedeli ne olursa olsun fatura alınması gerekmektedir.” diye belirterek hangi yazar kasa fişlerin kdvsi indirim konusu yapılacağına ve gider yazılacağına dair bizlere fikir vermiş olmakta olup, 2011 yılında yayınladığı özelge ile “Mükelleflerin şehir içi ve dışındaki iş seyahatlerinde yeme, içme gibi harcamalarının kurum kazancının tespitinde gider olarak kaydedilebilmesi için fatura ile tevsiki mecburidir” diyerek konuya büyük ölçüde netlik kazandırmıştır.
İdare tarafından yayımlanan bu yayınlar sonrası özetlemek gerekirse,
Şirketin genel tüketimine ilişkin olarak yapılan; “Kırtasiye, büro, genel gider mahiyetindeki temizlik malzemeleri, plakası belirli yakıt fişleri” yasal fatura düzenleme sınırının altında kalmak şartıyla yazar kasa fişi ile gider olarak kaydedilebilir, KDV’si indirim konusu yapılabilir.
Şirketin mal veya hizmet üretimine yönelik işyeri dışında yapılan harcamalar veya alımlar; şehir içinde veya dışında yapılan iş seyahatlerinde personel tarafından yapılan yeme içme harcamaları, hizmet üretimi esnasında alınan her türlü malzeme veya masraflar karşılığında mutlaka fatura alınmalıdır. Yazar kasa fişleri ile bu tür harcamalar kazancın tespitinde gider olarak kabul edilmemektedir. Gider kabul edilmeyen harcamaların KDV tutarları da indirim konusu yapılamaz.
İhracat yapan bizim gibi şirketler yapmış olduğu giderler karşılığında KDV iadesi alabilmekte olup yukarıda belirlenen harcamalar dışındaki işlemlerde yazar kasa fişlerini Maliye Bakanlığı kabul etmemektedir. Bu nedenle kabul edilmeyen yazar kasa fişlerinden tutarları kadar KDV iadesi de alınamamaktadır. Aynı zamanda bunlar gider olarak da kaydedilemediği için vergisel bir kayıp meydana getirmektedir. Bu nedenle yaptığımız harcamalar karşılığında fatura ile işlem yapmak işletmeler açısından vergisel avantaj sağlamaktadır.
Hakan Emir - Mali İşler Sorumlusu