İzmir’e Yeni Serbest Bölge
Genel olarak serbest bölgeler; ülkede geçerli ticari, mali ve iktisadi alanlara ilişkin hukuki ve idari düzenlemelerin uygulanmadığı veya kısmen uygulandığı, sınai ve ticari faaliyetler için daha geniş teşviklerin tanındığı ve fiziki olarak ülkenin diğer kısımlarından ayrılan yerlerdir.
Ülkemiz serbest bölgelerinin kuruluş amaçları, ihracata yönelik yatırım ve üretimi teşvik etmek; doğrudan yabancı yatırımları ve teknoloji girişini hızlandırmak, işletmeleri ihracata yönlendirmek, uluslararası ticareti geliştirmektir.
Şu an Türkiye’de 18 adet serbest bölge olup bir yenisi daha İzmir’de faaliyet göstermek üzere Bergama ilçesinde kurulacaktır. Endüstriyel ve ticari faaliyetlerin arttırılması ve ihracatı geliştirmek amacıyla İzmir Bergama sınırları içerisinde Batı Anadolu Serbest Bölgesi’nin kurulmasına, 8 Eylül 2021 günü yayınlanan Resmî Gazete ve 4482 sayılı Cumhurbaşkanı kararnamesi ile karar verilmiştir. Ticaret Bakanı Mehmet Muş, yapılmakta olan Çandarlı Limanı’na 20 dakika uzaklıkta olduğunu da belirterek, Batı Anadolu Serbest Bölgesi’nin 4 milyar dolar ticaret hacmine ulaşarak, 20 bin kişiye istihdam sağlamasını, İzmir’in ve bölge ekonomisinin canlandırılmasını hedeflendiğini bildirmiştir. Batı Anadolu Serbest Bölgesi’ni kurup işletmek üzere, Batı Anadolu Serbest Bölgesi Kurucu ve İşleticisi Anonim Şirketi (BASBAŞ) 30 yıl boyunca yetkili kılınmıştır.
Sevgi Açar - Dış Ticaret Sorumlusu
PAAMK Kümülasyonunda Yenilik
Avrupa Komisyonu, Pan-Avrupa-Akdeniz (PEM) kümülasyonunu kapsayan yeni ve sadeleştirilmiş menşe kurallarını içeren PEM Menşe Kuralları Geçiş Kılavuzunu yayınladı. Bu yeni sisteme göre ülkeler arasındaki sözleşme yenilenerek, menşe kurallarının basitleştirilmesi, modernize edilmesi ve güncel olarak kalması amaçlanmaktadır.
Pan-Avrupa-Akdeniz Menşe Kümülasyonu (PAAMK), Türkiye Cumhuriyeti, Avrupa Topluluğu, EFTA Devletlerinden oluşan Pan Avrupa Menşe Kümülasyon Sistemine dahil ülkeler, Faroe Adaları ile Cezayir, Mısır, İsrail, Lübnan, Ürdün, Fas, Suriye, Tunus, Batı Şeria ve Gazze Şeridi’nden oluşan Akdeniz ülkeleri arasında aynı menşe kuralları ile menşeli olmayan girdiler için öngörülen gümrük vergilerinin geri ödenmesi veya muafiyet getirilmesini yasaklayan hükümleri içeren serbest ticaret anlaşmaları kapsamında yapılan tercihli ticarette, sisteme taraf ülkeler menşeli girdilerin diğer taraf ülkelerce serbestçe kullanılmasına ve üretilen eşyanın söz konusu ülkelerin tercihli rejiminden yararlanabilmesine ve bu şekilde mevcut üretim kaynaklarının birleştirilmesine olanak tanıyan ticaret sistemidir. (Resmî Gazete, Kasım 2009)
Geçiş kuralları kapsamında, mevcut sistemde kullanılan EUR-MED ve EUR1 belgeleri yerine, menşe ispatı için sadece EUR1 belgesi veya menşe beyanı getirilecektir.
PEM Sözleşmesi yeni menşe ve birçok yeni kurallarıyla beraber 1 Eylül’de yürürlüğe girmiştir. Yeni menşe kurallarının bulunduğu bu sözleşme bazı ülkelerin kabul sürecindedir. Türkiye’de de PEM sisteminin uygulamaya geçmesi için Ticaret Bakanlığı gerekli faaliyet ve işlemleri sürdürmektedir.
Bu yenilik ile karmaşık menşe kurallarından kaynaklı hataların giderilerek, PEM sözleşmesine dahil olan ülkelerin birbirlerine menşe kuralları açısından uyum sağlaması ve gümrük makamlarının kontrol süreçlerinin kolaylaştırılması beklenmektedir.
Gözde Coşkun - Dış Ticaret Uzmanı
